Vrijheid voor gebruikers: waar moeten platforms de grens trekken?

Vrijheid, privacy, veiligheid voor gebruikers en beschermen van burgers. Vier punten die allemaal belangrijk zijn, maar die tegelijkertijd haaks op elkaar kunnen komen te staan in de huidige maatschappij. Ongeacht of je kijkt naar Cruks omzeilen vanwege privacy in het online casino, het gebruik van social media of de vele websites met discutabele inhoud op het internet, het is lastig om te bepalen waar vrijheid van gebruikers voor gaat op het trekken van lijnen om mensen te beschermen. 

Waarom censuur versus vrijheid zo’n lastig onderwerp is

Wanneer het gaat om censuur en beperkingen, dan gaat het om de kwestie bescherming versus vrijheid en dat is altijd al een beladen, lastig onderwerp geweest. In de moderne maatschappij is dit vraagstuk groter dan ooit, omdat een zee aan inhoud beschikbaar is op het internet en veel mensen en bedrijven de grens opzoeken, zoals de OF-content creators die op social media teasers plaatsen, die vooral door jongere kinderen gezien worden, terwijl dat echt niet de bedoeling is.

Wanneer er gekozen wordt voor beperkingen of verboden, dan springen gebruikers direct op de barricades om hun rechten te beschermen. Wanneer er volledige vrijheid geboden wordt, springen ouders en overheden op om de kwetsbare gebruikers te beschermen. Hieronder laten we een aantal belangrijke punten in de discussie langskomen die een grote rol spelen wanneer het gaat om vrijheid voor gebruikers versus het opstellen van grenzen. 

Geen nieuw onderwerp

We mogen niet vergeten dat dit geen nieuw gespreksonderwerp is en dat dit niet de ‘prijs van het internet’ is. Integendeel, want overheden, leiders en redacteurs buigen zich hier al duizenden jaren over. Wat is wenselijk, wat is uitdagend en wat gaat simpelweg te ver en kan mensen, de maatschappij, een land of heel de wereld in gevaar brengen? Daarmee staat dit onderwerp al geruime tijd hoog op de lijst met ethische en moraal-filosofische vraagstukken en kunnen we het internet alleen de schuld geven van het feit dat het nu ineens gaat om een véél groter publiek dan ooit tevoren. 

Waarom beperkingen wenselijk zijn

Zonder beperkingen en regels voor platformen, zouden kwetsbare mensen gemakkelijk en zelfs onbedoeld in aanraking kunnen komen met content die niet geschikt voor hen is. Hierbij kun je denken aan mensen die gevoelig zijn voor verslaving, maar ook jonge kinderen die niet alles zouden moeten kunnen zien. Beperkingen in de vorm van regels (vaak censuur genoemd door tegenstanders) zorgen ervoor dat gebruikers op platformen beschermd zijn en zij de dingen die zij niet willen of mogen zien ook niet onder ogen krijgen. 

Waarom beperkingen verre van wenselijk zijn

Hoewel bovenstaande ontegenzeggelijk waar is en beaamd zal worden door de meeste mensen, zit er een groot probleem in verborgen. Sterker nog, er zijn meerdere problemen met de redeneringen. Allereerst is het maar net de vraag wie bepaalt wanneer bepaalde inhoud onwenselijk of schadelijk is, zeker wanneer onderzoekers het al niet met elkaar eens kunnen worden over schermtijden, de invloeden van (gewelddadige) games en leeftijdsbeperkingen.

Een ander probleem is dat complete censuur van bepaalde inhoud ervoor zorgt dat geen enkele gebruiker dit kan zien, dus ook niet mensen die wel bepaalde dingen zouden willen zien. Zij gaan daarom op zoek naar alternatieven. Dit zorgt voor een markt die niet gereguleerd en gecontroleerd wordt en waar dingen al snel uit de hand kunnen lopen. 

Waar trek je de grens en wie bepaalt deze grens of grenzen? 

Dit zorgt voor de vraag waar de grens getrokken moet worden en wie de grens bepaalt. Is dit iets voor nationale overheden, grotere organisaties, de gebruikers zelf of wellicht tot ouders, die als volwassenen in zouden moeten grijpen en moeten volgen wat hun kinderen online te zien krijgen? Wat in ieder geval duidelijk geworden is, is dat we deze taak niet bij de overheid kunnen leggen (kijk naar de verschillende communistische en fascistische regimes die dit gebruikt hebben om te hersenspoelen) en ook niet bij de platforms zelf, waar geld vaak voor moraal gaat. Zou het dan wellicht toch een idee zijn om te werken met een leeftijdsslot op het internet waarmee bepaald wordt welke inhoud geschikt is en vervolgens de verantwoordelijkheid te delen tussen de gebruiker en het platform waar de inhoud aangeboden wordt?