1. De grootste kunstroof van de 20ste eeuw

De ziel van Parijs - Een podcast door De Tijd

Categorieën:

Hier begint het, de grote tocht door en naar De ziel van Parijs. Voor wie het boek las, zorgde dit alleen maar voor honger naar meer. Wie het boek nog niet las, kan hier beginnen te proeven. Vandaag op het menu: het verhaal van Rose Valland, een vrouw voor wie de kunstwereld een standbeeld zou mogen oprichten, Coco Chanel, een icoon dat het liefst een deel van haar eigen leven zou uitwissen en Napoleon III, een keizer met een minuscuul pleintje voor de Gare du Nord.  Op Allerheiligen 1940 brengt Rose Valland, assistent-conservatorvan het Musée du Jeu de Paume, geen chrysanten naar overledenfamilieleden. Nee, de droefheid die ze voelt, is van een heel andereorde. Uitgerekend ‘haar’ museum is door de nazi’s aangeduid alstriagecentrum van waaruit ze de buit van hun massale kunstroofdoorsturen naar het Derde Rijk. Rose leeft voor haar passie, enkiest ervoor een belangrijke taak te volbrengen: het repertoriërenvan de gestolen werken, zodat ze – wie weet – ooit aan hun rechtmatigeeigenaars kunnen worden teruggeven. Al snel ondervindtze hoe riskant haar onderneming is. De kleinste fout kan haar hetleven kosten. Roos, sandelhout en jasmijn zijn de toonaangevende aroma’s van heticonische parfum Chanel N°5. Maar in het succesvolste flesje ter wereldzitten ook minder florissante toetsen zoals afgunst, hebzucht en eenvleug collaboratie. Het is een pagina die vaak uit het leven van de grotecouturière-parfumière wordt gewist. Nochtans voerde de ‘Iron Ladyvan het parfum’ vanuit haar hoofdkwartier in de rue Cambon 31 eenjarenlange, onwelriekende strijd tegen de Joodse ondernemersfamilieWertheimer. Die is sinds het prille begin hoofdaandeelhouder van LesParfums Chanel, en vandaag de enige eigenaar van het wereldwijdeChanel-imperium. Het scheelde echter niets of de familie was tijdens deTweede Wereldoorlog haar bedrijf kwijtgespeeld aan mademoiselle. Metdank aan de nazi’s. “De industrie is een machine die draait zonder regelaar. Het maakt haarniet uit op welke drijfkracht. Als een echte Saturnus van de arbeid verslindtze haar eigen kinderen en leeft slechts van hun dood.” Het had eencitaat van Karl Marx of Friedrich Engels kunnen zijn. Aan het woordis de gefortuneerde 36-jarige prins Louis-Napoleon Bonaparte, neef vanNapoleon, in zijn essay Extinction du paupérisme. Hij pent het in 1844neer in de gevangenis, nadat hij veroordeeld is tot levenslang. Niemandziet in deze dromer-avonturier de komeet die zich in zes jaar tijd pijlsnelzal opwerken van gevangene tot volksvertegenwoordiger, president vande republiek en keizer van Frankrijk. Maar eerst moet de bezieler van hetSecond Empire zien te ontsnappen uit het zwaarbewaakte Fort van Ham. Stemmen: Dirk Velghe en Rik Van Puymbroeck Scenario en regie: Karel Dierickx Montage: Stef Lenaerts Mix en muziek: Jordan Hudson Alle originele muziek werd gecomponeerd en gearrangeerd door Jordan Hudson. In deze aflevering horen we ook fragmenten uit: 'I'm a Fool for Loving you', E.A 1727, Fletcher Henderson, 1936 'Singin' the Blues', A 500.389, Fletcher Henderson, 1932 'Blue Lou', A 500.389, Fletcher Henderson, 1932 'We'll meet again', Jack Hylton & His Orchestra, vocal by Dolly Elsie 'S Blues#1', Buddy Bolden 'Suite Bergamasque, L.75_III_Clair De Lune', Debussy 'When You’re Smiling', King Oliver See omnystudio.com/listener for privacy information.