7. Terug naar de Aarde

André Kuipers heeft zijn kennis over ruimtevaart de laatste jaren op allerlei manieren gedeeld met de wereld. Een theatertoer, tv-series, kindershows, boeken en documentaireseries, en ten slotte: de film Beyond. ‘Op die manier is het heel prettig om bn’er te zijn. Zo kun je de boodschap en het belang van ruimtevaart laten zien.’  Dit is een podcast van BNR & Quest. Je vindt alle afleveringen in de BNR app, of wekelijks twee afleveringen via alle bekende platformen. Zweef nog even verder met Andre door de ruimte met zijn wekelijkse column op Quest.nl. Want dát besef lijkt eigenlijk maar niet echt door te dringen: zonder ruimtevaart zouden er geen navigatiesatellieten en dus navigatiesystemen zijn. En het weerbericht zou lang niet zo betrouwbaar zijn als er geen weersatellieten waren. ‘Elke dag kijk je naar ruimtevaart: een televisiereportage gaat via communicatiesatellieten. Dan zijn er nog aardobservatiesatellieten, spionagesatellieten én satellieten die het smelten van de ijskap en ontbossing in beeld brengen.’  Ruimtevaart, kortom, wordt op heel veel manieren gebruikt, door overheden én bedrijven. Om van ruimtetelescopen nog maar te zwijgen. ‘Zo ontdekken we onze omgeving, dat er meer sterren in het heelal zijn dan zandkorrels op aarde en wat voor materialen er op allerlei plekken in het heelal te vinden zijn.’ Ook heel relevant: we zoeken naar buitenaards leven. ‘Een van de grote vraagstukken die nog openstaan: zijn we alleen of is er meer leven in het heelal?’  Ook experimenten in de ruimte kunnen van groot belang zijn voor het leven op aarde. ‘We voeren allemaal experimenten uit voor de planeet. De effecten van meer of minder zout eten zijn belangrijke informatie voor ouderen op aarde, omdat veel zout botontkalking veroorzaakt.’  Je kunt het zo gek niet bedenken of het draagt iets bij. ‘Ik heb een experiment gedaan dat miljoenen heeft bespaard op straatverlichting. Als astronaut ben je een klein radertje: je voert dingen uit voor de maatschappij, van belastinggeld.’    Rijk word je er niet van  Voor het geld en de aandacht hoef je het niet te doen, benadrukt Kuipers. ‘Als ik rijk had willen worden had ik beter een medisch specialisme kunnen kiezen. Een astronaut wordt gewoon betaald zoals iedereen in de ruimtevaart: je krijgt geen gevarengeld. Alles wat de ESA doet is de premie van de levensverzekering betalen, want er is geen bedrijf dat je wil verzekeren.’    Bij zijn tweede vlucht, in 2011, merkte Kuipers nog veel meer van de aandacht. Doordat hij een half jaar in de ruimte was geweest, hadden de media de kans om er echt in te duiken. Bovendien waren intussen de sociale media flink in opkomst. Al snel ontdekte Kuipers de toegevoegde waarde van – bijvoorbeeld – Twitter. ‘Ik dacht eerst: wat moet ik ermee, maar zo kun je wel je verhalen kwijt. Toen ik begon had ik zo’n vijfduizend volgers, maar in no time was dat een kwart miljoen.’    Uiteindelijk werden de ruimtereizen voor Kuipers een enorme bron geworden voor avonturen op de aarde zelf. Mensen vragen hem vaak wat hij, nu hij waarschijnlijk nooit meer de ruimte in gaat, nu nog voor leuks te ontdekken is. ‘Vanuit de ruimte ben je er geen onderdeel van. Er is zo veel te beleven. Vanuit de lucht zag ik de Bahama’s met prachtige turquoise wateren. Daar ben ik ook gaan duiken, met haaien en dolfijnen in het wild. De aarde zien is juist een stimulans om hier dingen te gaan doen.’  Over Kuipers en de Kosmos Dit is een verhaal over dromen. Het verhaal van de kleine André Kuipers, een jongetje met een bril uit Kattenburg, die geïnspireerd door de sciencefiction-boekjes die hij van zijn oma kreeg, er alles aan deed om zijn droom in vervulling te laten gaan. De aarde zien, vanuit de ruimte. In Kuipers en de Kosmos vertelt André zelf zijn onwaarschijnlijke verhaal. Hij neemt je mee op een onvergetelijke reis die begint in Sterrenstad, het legendarische trainingscentrum voor kosmonauten, buiten Moskou, waar Yuri Gagarin zelf zijn opleiding volgde. In acht afleveringen hoor je hoe je als Nederlander astronaut wordt, hoe de loodzware training eruit ziet, hoe het voelt om in een raket door de dampkring te gaan. André vertelt je alles over het wonderbaarlijke leven aan boord van het Internationale Ruimtestation, waar hij als enige Nederlander twee keer verbleef. Wat doet het met je om de zon zestien keer per dag op te zien komen en weer neer te gaan? Hoe bereid je jezelf, en je gezin, voor op het idee dat je misschien nooit meer terug komt? En hoe voelt het om de aarde te zien vanuit de uitkijkkoepel in het ISS? Laat je meevoeren in het verhaal van André, verteld op een manier zoals je het nog nooit hebt gehoord. In André’s eigen woorden kom je dichterbij een raketlancering, het ISS, Sterrenstad en het oneindige heelal dan je ooit geweest bent. Abonneer je nu op Kuipers en de Kosmos, en mis geen aflevering.   Over André   Het ruimtevaartavontuur van André Kuipers (1958) begon toen hij twaalf was en sciencefictionboekjes kreeg van zijn oma. Hij wist het zeker: ooit zal ik zelf de aarde vanuit de ruimte bekijken. Zijn hele carrière stond in het teken van de ruimtevaart. Na een studie geneeskunde werd hij keuringsarts bij de Koninklijke Luchtmacht, waar hij onderzoek deed naar ruimtelijke desoriëntatie bij vliegers en ruimteziekte bij astronauten. Daarna ging hij aan de slag als arts en wetenschappelijk onderzoeker bij de Europese ruimtevaartorganisatie ESA. In 1998 werd hij door de ESA geselecteerd als astronaut en opgenomen in het Europese astronautencorps. Na ajren van training vloog hij in 2004 zijn eerste missie naar het ISS. Die missie duurde elf dagen. Zijn tweede missie, zeven jaar later, was een stuk langer. Toen bleef hij 193 dagen in de ruimte. Sinds zijn terugkomst maakte hij onder meer theatervoorstellingen televisieprogramma’s over de ruimtevaart. Op 4 oktober 2024 gaat zijn film Beyond in de Ziggo Dome in première. Beyond toont André de oneindige schoonheid van onze aarde, gezien vanuit de ruimte door de ogen van een astronaut. Beyond  is vanaf 10 oktober in heel Nederland in de bioscoop te zien.   Over de makers  Kuipers en de Kosmos is een podcast van BNR en Quest, gemaakt door André Kuipers en Connor Clerx.   Redactie: Diederik de Groot met hulp van Sander Koenen  Interviews en montage: Connor Clerx   Muziek en sounddesign: Gijs Friesen en Connor Clerx   Mixage: Gijs Friesen   Eindredactie: Manon van der Knaap-Hartig  Krijg je geen genoeg van André’s verhalen over de ruimtevaart? Lees dan ook zijn column in Quest.  See omnystudio.com/listener for privacy information.